Zaburzenia Lękowe. Fobie. Agorafobia i Lęk...

Zaburzenia lękowe to bardzo szeroki temat. Według ICD-10 zaburzenia te dzieli się na:
1.Fobie (F40)
agorafobia (F.40.0)
fobia społeczna (F40.1)
fobie specyficzne (F40.2)
2. Inne zaburzenia lękowe (F41)
3. Zespół lęku panicznego (F41.0)
4. Zespół lęku uogólnionego (F41.1)
5. Mieszane zaburzenia lękowo-depresyjne (F41.2)
6. Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (F42)
7. Zaburzenie z przewagą myśli (obsesji) czy ruminacji natrętnych (F42.0)
8. Zaburzenie z przewagą czynności natrętnych (kompulsje) (F42.1)
9. Myśli i czynności natrętne, mieszane (F42.2)

W pierwszej części zostanie omówiony pierwszy punkt.

FOBIA
Termin wywodzący się z grec., oznaczający obawę, strach lub przerażenie; zgodnie z tą etymologią poszczególne fobie mają dodane różne greckie określniki tego rdzenia, np. pyrofobia = fobia ognia, nyktofobia = fobia nocy. W typowym postępowaniu psychiatrycznym zaklasyfikowanie jakiejś reakcji czy zachowania jako fobii uwarunkowane jest występowaniem kilku czynników, m.in. stały i intensywny lęk, nieodparta potrzeba ucieczki bądź unikania przedmiotów lub sytuacji wyzwalających reakcję fobijną; ponadto lęk musi być irracjonalny oraz niezgodny ze zdrowym osądem.

AGORAFOBIA
To inaczej lęk przed otwartą przestrzenią. Termin ten określa także lęk związany z przebywaniem w tłumie lub miejscu, z którego nie jest tak łatwo wydostać się. Agorafobii towarzyszą zazwyczaj napady lęku panicznego, co powoduje paraliż w umyśle i unikanie takich miejsc jak sklepy, jazda tramwajem czy autobusem. Czy agorafobia może być przyczyną pojawienia się depresji? Niestety tak. Paniczny strach i lęk ogranicza w codziennym funkcjonowaniu co może powodować myśli obniżające samopoczucie i swoją wartość np. „Nie dam rady”, „Nie nadaje się do niczego”
Przyczyn agorafobii może być kilka. Zwykle mają one związek z niewystarczająco dobrymi kompetencjami radzenia sobie z różnymi życiowymi sytuacjami i z głęboko zakorzenionym przekonaniem „nie poradzę sobie”. Fobia ta objawia się także u osób, które przez długi czas były poddawane czynnikom stresogennym. które przez długi czas w dzieciństwie były wystawiane naczynniki stresogenne albo wychowywane przez osoby o niskich kompetencjach radzenia sobie z lękiem, realizującymi strategie unikowe. Agorafobia może dotknąć osoby, które w dzieciństwie zostały przeciążone dźwiganiem lęków, które przerzucali na nie opiekunowie. Nie można też pominąć czynnika genetycznej podatności na lęk.

Typowe objawy agorafobii

Unikasz:

·          tłumu,

·          miejsc publicznych,

·          samotnych podróży,

·          przebywania z dala od domu.

W wymienionych wyżej sytuacjach odczuwasz:

·          przyspieszone bicie serca, pocenie się, drżenie, suchość w ustach, nudności?

·          uderzenia gorąca, dreszcze, poczucie drętwienia lub swędzenia?

·          utrudnione oddychanie, dyskomfort w klatce piersiowej?

·          masz wrażenie, że coś zalega w gardle i nie możesz tego przełknąć, jakbyś się dławił?

·          zawroty głowy, utratę równowagi, masz wrażenie omdlewania

·          poczucie odrealnienia (przedmiotów, siebie samego)?

·          lęk przed utratą kontroli, zwariowaniem, śmiercią?

Agorafobię można wyleczyć za pomocą psychoterapii.Efekty leczenia widać często już po kilku sesjach. W leczeniu agorafobii najważniejszą rolę odgrywa zrozumienie mechanizmu działania lęku. Początkiem leczenia agorafobii jest nauczenie się rozpoznawania objawów wywołanych przez lęk.

FOBIA SPOŁECZNA

Przeżywa ją znaczna część ludzi w różnych sytuacjach i z niejednakowym nasileniem. Odczuwany jest wtedy duży dyskomfort w obecności innych ludzi, którzy potencjalnie mogliby nas krytykować czy oceniać. To sprawia wycofanie się z kontaktów z innymi ludźmi.
 Korzeni poszukuje się we wczesnych doświadczeniach życiowych, w przekonaniach, jakie kształtują się wtedy na temat samego siebie i ludzi dookoła, silnie wiąże się z niskim poczuciem własnej wartości. Lęk społeczny bierze się z założenia, że otoczenie skrytykuje nas, nasz wygląd, nasze zachowanie, sposób myślenia. Jednocześnie oceniamy bardzo nisko nasze umiejętności radzenia sobie w takiej sytuacji. Co gorsza, im silniejsza potrzeba aprobaty, czy też przynależności do danej grupy, tym lęk przed spodziewanym odrzuceniem będzie zapewne większy.
Objawy fobii społecznej mogą się pojawiać każdorazowo w obecności innych ludzi, bądź tylko w pewnych okolicznościach. Będą to na przykład rozmowy z ważną dla nas osobą, zabieranie głosu w obecności szerszego grona osób, jedzenie obiadu w restauracji, zwrócenie się do sprzedawcy w sklepie, czy nawiązywanie nowych znajomości.

W sytuacjach wywołujących lęk:

·          czerwienisz się, lub bledniesz

·          drżysz lub sztywnieje całe ciało

·          masz zawroty głowy,

·          odczuwasz nudności, czy nagłą potrzebę oddania moczu.

·          odczuwasz silne napięcie, paraliż, pustkę w głowie,

·          pocisz się

Dobrze jest skorzystać z psychoterapii, bo leczy zarówno przyczyny, objawy jak i konsekwencje zaburzenia, zabezpiecza nas przed nawrotem objawów, pomaga w bezpieczny sposób pokonać lęk i otworzyć się na świat, wyposaża w niezbędne umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach np. reagowania na krytykę, wzmacnia poczucie własnej wartości.